Mu gihe umutekano wo mu Karere k’Ibiyaga Bigari ukomeje kujya mu rujijo bitewe n’intambara ikomeje gufata indi ntera mu burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (RDC), Ingabo z’u Rwanda (RDF) zagaragaje ku mugaragaro ubushobozi buhanitse n’ubunyamwuga bwazo nyuma y’uko Brigade yihariye ishoje amahugurwa y’amezi ane ku rwego rwo hejuru mu Kigo cya Gisirikare cya Nasho, mu Karere ka Kirehe.
Aya mahugurwa, yitabiriwe n’abofisiye n’abasirikare ku nzego zitandukanye, yari agamije kongerera abasirikare ubumenyi mu byerekeye imirwano igezweho, kurinda imipaka, guhangana n’ibibazo by’umutekano bigenda bihindagurika, no gucunga neza ibikorwa bya gisirikare mu bihe by’amage.
Ibirori byo gusoza ayo mahugurwa byabaye ku wa Mbere, biyoborwa n’Umugaba Mukuru w’Ingabo z’u Rwanda, Gen. MK Mubarakh, wari kumwe n’abandi bayobozi bakuru mu nzego z’umutekano n’ingabo. Byari ibirori byahuriyemo ubutumwa bukomeye bwo kwerekana ko u Rwanda rufite igisirikare cyiteguye, gifite ubushobozi bwo kurinda ubusugire bw’igihugu n’abagituye.
Mu myitozo yerekanwe muri uwo muhango, hagaragarijwe uburyo abasirikare bashobora kurwana mu bihe bigoye, imyitozo njyarugamba, kurasa mu buryo butandukanye, gukoresha amayeri ya gisirikare, n’imikoranire mu matsinda. Ibi byose byashimangiye ko iyo Brigade ifite ubushobozi buhambaye bwo kwinjira mu bikorwa by’urugamba n’ibyo kubungabunga umutekano imbere mu gihugu no ku mipaka.
📰 Also Read This:
Gen. Mubarakh yashimiye byimazeyo abasirikare barangije amahugurwa ku bwitange, imyitwarire myiza n’ubunyamwuga bagaragaje kuva amahugurwa yatangira. Yabasabye kudahagararira aho, ahubwo bakomeza kurangwa n’ikinyabupfura, indangagaciro n’imyitwarire ya RDF.
Yagize ati: “Ikinyabupfura nicyo kigomba kubanza muri byose. Turi igisirikare kigendera ku myitwarire myiza n’indangagaciro z’ubunyangamugayo. Izo ndangagaciro ni zo zidufasha kuba igisirikare cy’umwuga kandi cyubashywe.”
Yongeye kubibutsa ko ubumenyi bungutse bugomba gukoreshwa mu kurengera ubusugire bw’igihugu, kurinda abaturage no guhangana n’ibibazo byose by’umutekano bishobora kuvuka, haba imbere mu gihugu cyangwa mu karere.
Iyi myitozo ya RDF ije mu gihe umubano w’u Rwanda n’u Burundi wugarijwe n’igitutu cya politiki n’icy’umutekano, nyuma y’uko u Burundi butangaje ko bushobora kwinjira mu ntambara yeruye n’u Rwanda.
Ibi byakurikiye imirwano ikomeye mu burasirazuba bwa RDC, aho u Burundi bwatsinzwe uruhenu mu bikorwa byabwo bya gisirikare ndetse bugatangira kwijundika ku bikorwa byo kurasa bivugwa ko byambukiranya imbibi.
Biciye ku ntumwa yabwo mu Muryango w’Abibumbye i New York, u Burundi bwatangaje ko bwiteguye gukoresha ingufu zose mu kurinda ubusugire bw’igihugu mu gihe ibikorwa byambukiranya imbibi byakomeza. Ambasaderi Zéphyrin Maniratanga yavuze ko igihugu cye kibangamiwe n’ibitero by’intwaro ziremereye n’indege zitagira abapilote (drones), bikaba byarateye ubwoba abaturage.
U Burundi bwashinje u Rwanda kutubahiriza umwanzuro wa Loni wa 2773 usaba ko ingabo zarwo zakura mu burasirazuba bwa RDC no guhagarika ibikorwa bya gisirikare bihungabanya umutekano w’akarere. Maniratanga yavuze ko ibyo bikorwa bihungabanya ubuzima bw’abasivile kandi bigaca intege inzira zose zigamije amahoro arambye.
Aya magambo yaje mu gihe umutwe wa AFC/M23 wari umaze gufata imijyi ikomeye mu burasirazuba bwa RDC, irimo Uvira, Bukavu na Goma, ibintu byatumye impungenge z’uko intambara yakwagukira mu bihugu by’abaturanyi ziyongera cyane.
Kubera izo mpungenge, u Burundi bwafashe ingamba zikomeye z’umutekano, bufunga imipaka imwe n’imwe, cyane cyane mu bice bya Ruzizi, Bujumbura Rural n’utundi duce duhana imbibi na RDC. Abaturage batuye muri ibyo bice bavuga ko bahuye n’igitutu gikomeye, bamwe bagahitamo guhunga kubera ubwoba.
Abaturage bo ku mipaka bavuga ko mu minsi ishize basanze imipaka ifunze bitunguranye, bituma hibazwa niba hatabaye ikibazo gikomeye cy’umutekano. Ibi byabaye cyane cyane nyuma y’uko AFC/M23 ifashe umujyi wa Uvira mu buryo bwihuse, bigatuma hari abibaza niba uwo mutwe ushobora kwambuka umugezi wa Ruzizi.
Mu itangazo ryasohowe ku wa 11 Ukuboza 2025, AFC/M23 yagaragaje ko nta gahunda ifite yo kwambuka imbibi za RDC yinjira mu Rwanda cyangwa mu Burundi. Umuvugizi wayo, Lawrence Kanyuka, yavuze ko intego yabo ari uguharanira amahoro n’umutekano w’abaturage bo muri RDC gusa, ko nta nyungu za politiki cyangwa iza gisirikare bafite zo kwinjira mu bihugu by’abaturanyi.
Nubwo bimeze bityo, ibihuha byo gutegura intambara byakomeje gukwirakwira, cyane cyane nyuma y’uko ingabo z’u Burundi, FARDC na FDLR zahungiye mu Burundi zivuye mu mirwano ya Sud-Kivu. Ibi byatumye abantu benshi bibaza niba nta ntambara mpuzamahanga ishobora kubura.
Ubusesenguzi bw’inzobere mu by’umutekano bugaragaza ko impamvu nyamukuru y’izi mpungenge ari umuvuduko AFC/M23 yafashemo Uvira n’indi mijyi ikomeye, kimwe n’ubwoba bw’uko ingabo z’u Burundi zashoboraga kwibasirwa nyuma yo gutsindwa mu mirwano. Icyakora, izo nzobere zivuga ko imyiteguro y’u Burundi ari iyo kwirinda, atari ngombwa ko ihita ihinduka intambara yeruye.
Mu gihe ibi byose bikomeje, igikorwa cya RDF cyo kwerekana ubushobozi buhanitse mu myitozo ya Nasho gifatwa n’abasesenguzi nk’ubutumwa bukomeye bwo gukumira uwo ari we wese watekereza guhungabanya umutekano w’u Rwanda. Bagaragaza ko igisirikare cy’u Rwanda cyiteguye, gitojwe neza, kandi gifite ubushobozi bwo guhangana n’ikibazo cyose gishobora kuvuka.











