Mu gihe Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo ikomeje guhura n’ibibazo bikomeye by’umutekano, politiki n’imiyoborere y’inzego zayo z’igisirikare, kwimurwa kwa Brigadier General John Tshibangu muri gereza ya gisirikare ya Ndolo byongeye gukurura impaka ndende mu gihugu hose.
Iyi gereza, izwiho kwakira imfungwa zikomeye ku mutekano w’igihugu, yamenyekanye cyane mu kwakira abasirikare bakuru n’abayobozi bashinjwa ibyaha bikomeye birimo ubugambanyi, kugambanira Leta n’itwarwa nabi ry’inshingano za gisirikare.
Ku wa Gatandatu ushize, mu mujyi wa Kinshasa, ni bwo uyu musirikare mukuru yimuriwe muri gereza ya Ndolo nyuma y’igihe kinini amaze abazwa n’inzego zitandukanye z’umutekano n’ubutabera bwa gisirikare.
Amakuru aturuka mu nzego zizewe agaragaza ko iperereza ryamaze ibyumweru byinshi, rikozwe n’inzego z’ubutasi bwa gisirikare ndetse n’Urwego rw’Ubugenzuzi Bukuru bw’Ingabo za RDC (FARDC), bigaragara ko ryari rigamije kumenya neza uruhare rwe mu byaha akekwaho byugarije umutekano w’igihugu.
📰 Also Read This:
Brig. Gen. John Tshibangu si izina rishya mu mateka y’igisirikare cya RDC. Mu bihe byashize, yagiye avugwaho kutavuga rumwe n’ubutegetsi bwo hambere, by’umwihariko mu gihe cya Perezida Joseph Kabila.
Ibyo byatumye afatwa nk’utari mu murongo wa Leta, akurikiranwa n’ubutabera bwa gisirikare ndetse agahanwa ku mpamvu zifatwa nk’izibangamira ubuyobozi bw’igihugu. Icyakora, nyuma y’impinduka zabaye ku rwego rwa politiki n’ubuyobozi, yaje kongera guhabwa icyizere no gusubizwa mu nzego z’igisirikare.
Mu gihe Perezida Félix Tshisekedi yari amaze gufata ubutegetsi, Guverinoma ye yagaragaje politiki yo kongera guhuza igisirikare, itanga amahirwe mashya ku basirikare bamwe bari barigeze kugirana amakimbirane na Leta .
Muri urwo rwego, John Tshibangu yahawe ipeti rya Brigadier General, anahabwa inshingano zikomeye zo kuyobora ibikorwa bya FARDC mu Ntara ya Kasai y’Iburasirazuba, agace kazwiho amateka akomeye y’imvururu, imitwe yitwaje intwaro n’ibibazo by’ubuyobozi.
Icyo gihe, abenshi babifashe nk’ikimenyetso cy’ubwiyunge n’icyizere gishya Leta yashakaga kubaka mu gisirikare.
Ariko kandi, abandi basesenguzi bagaragaje impungenge, bibaza niba gusubiza inshingano zikomeye abantu bafite amateka atari meza bitari kongera gushyira igihugu mu kaga. Ubu, ifatwa rye n’ifungwa rye ryongeye kugarura ibyo bibazo byose ku isonga.
Kwimurwa kwe muri gereza ya Ndolo gufatwa nk’intambwe ikomeye, kuko bisobanuye ko urubanza rwe rwinjiye mu cyiciro gikomeye cy’iperereza n’ubutabera bwa gisirikare.
Abasesenguzi mu bya politiki n’umutekano babona iki kibazo nk’ikizamini gikomeye ku butegetsi buriho, cyane cyane ku bushake bwabwo bwo gushyira mu bikorwa ihame ryo kutagira uwo itonesha imbere y’amategeko, yaba ari umusirikare muto cyangwa mukuru.
Hari abavuga ko iki kibazo gishobora gutanga ubutumwa bukomeye ku bandi basirikare bakuru bakekwaho imikorere itari myiza cyangwa imikoranire n’imitwe yitwaje intwaro.
Mu gihugu gikomeje kwibasirwa n’imitwe yitwaje intwaro mu burasirazuba, ndetse n’ibibazo by’umutekano mu bindi bice nka Kasai, ikibazo cya John Tshibangu gifatwa nk’ikimenyetso cy’uko Leta ishaka kongera kugenzura no gusukura inzego zayo z’igisirikare.
Kugeza ubu, inzego za Leta ntiziratangaza ku mugaragaro ibyaha ashinjwa mu buryo burambuye, ibintu byatumye hakomeza kuba urujijo n’ibihuha byinshi.
Hari amakuru ataremezwa avuga ko iperereza rishobora kuba rifitanye isano n’imikoranire ishobora kuba yarabaye hagati ye n’abantu cyangwa imitwe ifatwa nk’ibangamira umutekano w’igihugu, mu bihe byashize cyangwa biherutse.
Abasesenguzi bemeza ko uko uru rubanza ruzagenda rukurikirwa bizagira ingaruka zikomeye ku cyizere abaturage bagirira inzego z’umutekano, ndetse no ku morale y’ingabo za FARDC zirimo guhangana n’intambara nyinshi icyarimwe.
Hari impungenge ko mu gihe ubutabera bwa gisirikare butagaragaza ubwisanzure n’ubunyamwuga, byakongera gucamo ibice igisirikare no guteza umwuka mubi mu nzego z’umutekano.
Mu minsi iri imbere, biteganyijwe ko iperereza rikomeza, rikazagena niba Brig. Gen. John Tshibangu azaburanishwa ku mugaragaro, cyangwa niba hazafatwa izindi ngamba zijyanye n’umutekano w’igihugu.
