Mu gihe akarere k’Iburasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo kakomeje kuba indiri y’umwuka mubi w’umutekano n’intambara imaze imyaka myinshi, amagambo ya Senateri Lindsey Graham wo muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika yongeye gushyira Uvira n’ikibazo cya AFC/M23 ku murongo w’ibiganiro mpuzamahanga.
Uyu musenateri w’inararibonye mu bya dipolomasi n’umutekano, yatangaje ko yishimiye icyemezo cyafashwe n’ihuriro rya AFC/M23 cyo kuvana ingabo zaryo mu mujyi wa Uvira, umujyi wa kabiri munini mu Ntara ya Kivu y’Amajyepfo. Icyakora, yavuze ko yababajwe cyane no kumva amakuru avuga ko izo ngabo, ubwo zarimo ziva muri uwo mujyi, zagabweho ibitero.
Mu butumwa yanyujije ku rubuga rwe rwa X, Senateri Graham yagize ati: “Nishimiye kubona amakuru yo kuva mu mujyi wa Uvira muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo ku ngabo za M23. Ariko, nababajwe no kumva ko izo ngabo zarimo zivanwayo ziri kugabwaho ibitero.”
Aya magambo yaje mu gihe hari icyizere gike cyari kimaze kugaragara ko intambara yo mu Burasirazuba bwa Congo ishobora guhosha, nyuma y’icyemezo AFC/M23 yafashe cyo kuva muri Uvira nyuma y’icyumweru kimwe iwigaruriye.
📰 Also Read This:
Ku mugoroba wo ku wa Gatatu tariki ya 17 Ukuboza 2025, ni bwo AFC/M23 yatangiye gukura ingabo zayo muri uwo mujyi. Icyo cyemezo cyafashwe nyuma y’ubusabe bwa Leta Zunze Ubumwe za Amerika, cyafashwe nk’intambwe igamije kubaka icyizere no gushyigikira ibiganiro by’amahoro byari bimaze igihe bivugwa.
AFC/M23 yasobanuye ko n’ubwo yari igihura n’ibikorwa yise ubushotoranyi n’ihohoterwa bikomeje gukorwa n’ingabo za Leta ya Congo (FARDC) zifatanyije n’imitwe ya Wazalendo n’abandi bafatanyabikorwa babo, yahisemo kwikura muri Uvira mu rwego rwo “guha amahirwe menshi ibiganiro by’amahoro no kugaragaza ubushake bwo gukemura ikibazo binyuze mu nzira ya politiki.”
Icyakora, ibi byiringiro by’amahoro byahise bihungabanywa n’amakuru avuga ko izo ngabo zasohokaga zagabweho ibitero. Nubwo hataratangazwa imibare nyakuri y’ingaruka z’ibi bitero, AFC/M23 yagaragaje ko ibi byabaye byongera gushimangira impungenge yari isanzwe igaragaza, ishingiye ku byabaye mu bihe byashize.
Iri huriro ryibukije ko mu bihe byabanje, ingamba ryafashe zo kubaka icyizere, zirimo agahenge cyangwa kuva mu duce tumwe na tumwe, zagiye zikoreshwa nabi. Rivuga ko FARDC, imitwe ya Wazalendo n’abandi bafatanyabikorwa babo bagiye basubira kwigarurira uduce twari twarafashwe, ndetse hakibasirwa abasivile bakekwagaho gushyigikira AFC/M23.
Ni muri urwo rwego AFC/M23 yasabye abahuza mpuzamahanga, barimo Leta Zunze Ubumwe za Amerika, gushyiraho ingamba zisobanutse zo gucunga umutekano wa Uvira nyuma yo kuhava.
Izo ngamba zirimo gukura intwaro mu mujyi, kurinda abasivile n’ibikorwaremezo by’ingenzi, no gushyiraho uburyo bwo kugenzura agahenge binyuze mu kohereza ingabo zidafite uruhande zibogamiyeho.
Senateri Graham, ku ruhande rwe, yashimangiye ko uruhare rwa Leta Zunze Ubumwe za Amerika rukomeje kuba ingenzi muri iki kibazo. Yavuze ko Amerika igomba gukomeza inshingano zayo zo kuyobora no gusubiza impande zihanganye ku meza y’ibiganiro, aho asanga ari bwo buryo burambye bwo kugera ku mahoro.
Yagize ati: “Ibi ni ingenzi mu gushyigikira icyerekezo cya Perezida Trump cy’amahoro n’iterambere ry’ubukungu mu karere k’Ibiyaga Bigari.”
Ibi byerekana ko Washington ikomeje kureba ikibazo cya Congo nk’icy’umutekano w’akarere kose, aho umutekano muke muri Kivu ugira ingaruka ku bihugu bituranye n’akarere k’Ibiyaga Bigari muri rusange.
Ku baturage ba Uvira n’Iburasirazuba bwa Congo muri rusange, ibi byose bisobanura ko inzira y’amahoro ikiri ndende kandi yuzuyemo inzitizi. Icyemezo cya AFC/M23 cyo kuva muri Uvira cyari cyafashwe nk’akanya k’icyizere, ariko ibitero byavuzwe byagabwe ku ngabo zasohokaga byerekanye ko umutekano n’icyizere hagati y’impande zihanganye bikiri bike cyane.





