Ku Cyumweru tariki ya 14 Ukuboza 2025, Perezida wa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo, Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo, yagiriye uruzinduko rw’akazi i Luanda muri Angola, uruzinduko rwabaye mu gihe igihugu ayoboye gikomeje guhura n’igitutu gikomeye cy’umutekano n’icya dipolomasi mu burasirazuba bwa Congo.
Nubwo uru ruzinduko rwatangajwe nk’urw’akazi rusanzwe, abasesenguzi bo mu karere bavuga ko rufite uburemere budasanzwe, cyane cyane rushingiye ku bibazo bikomeje kugaragara mu biganiro bya Luanda, intambara ikomeje mu Ntara za Kivu y’Amajyaruguru n’iy’Amajyepfo, ndetse n’ingaruka z’amasezerano y’amahoro aherutse gusinyirwa i Washington DC.
Amakuru aturuka mu nzego zitandukanye avuga ko kimwe mu byajyanye Tshisekedi i Luanda ari ugushaka kongera kuzahura no gusubiza imbaraga ibiganiro bya Luanda, byari bigamije gushakira umuti w’amahoro ikibazo cy’umutekano muke mu burasirazuba bwa Congo.
Ibi biganiro, byayoborwaga na Perezida João Lourenço wa Angola nk’umuhuza wemewe n’Umuryango wa Afurika Yunze Ubumwe, byagiye bigaragaza intege nke mu gihe imirwano yakomezaga gukaza umurego hagati ya Leta ya RDC n’ihuriro rya AFC/M23, bigatuma benshi bibaza niba inzira ya dipolomasi ikigira umumaro ku ruhande rwa Kinshasa.
📰 Also Read This:
Ikinyamakuru Le Potentiel cyatangaje ko Tshisekedi yashatse guhura na Lourenço kugira ngo basuzume uko inzira y’ubuhuza yahabwa imbaraga nshya, nyuma y’uko hari abatangaje ko ibiganiro bya Luanda byari biri gutakaza icyizere n’uburemere.
Angola ni kimwe mu bihugu byagize uruhare rukomeye mu bibazo bya Congo mu bihe bitandukanye by’amateka. Uruhare rwayo mu kugarura amahoro mu karere rufatwa nk’urufite uburemere, by’umwihariko kubera aho ihagaze mu bya politiki n’umutekano muri Afurika yo Hagati.
Mu biganiro bya Tshisekedi na João Lourenço, hagarutswe cyane ku gushimangira umubano hagati ya Kinshasa na Luanda, haba mu by’umutekano, ubukungu ndetse n’inyungu rusange ibihugu byombi bihuriyeho.
Amakuru avuga ko Angola ikomeje gushyigikira ko ikibazo cyo mu burasirazuba bwa Congo gikemurwa binyuze mu biganiro no mu bufatanye bw’akarere, aho gukomeza inzira y’intambara ishobora kurushaho gusenya icyizere n’umutekano.
Ikindi cyongereye uburemere bw’uru ruzinduko ni uko rwabaye nyuma y’iminsi mike hemejwe amasezerano y’amahoro hagati ya Congo Kinshasa n’u Rwanda, mu muhango wabereye i Washington DC ku wa 4 Ukuboza 2025.
Aya masezerano, yashyizweho umukono mu bwumvikane bwari bwitezwe na benshi, yari agamije kugabanya umwuka mubi wari umaze igihe hagati y’ibihugu byombi, ndetse no gushyiraho urufatiro rwo gukemura ikibazo cy’umutekano mu burasirazuba bwa Congo.
Perezida João Lourenço yari mu bakuru b’ibihugu bitabiriye uwo muhango, ikintu cyerekanye ko Angola ikomeje kugira uruhare rugaragara mu bikorwa bya dipolomasi bigamije amahoro mu karere.
Abasesenguzi bavuga ko Tshisekedi ashobora kuba yaragiye i Luanda gusobanura neza uko Kinshasa ibona ayo masezerano, no kuganira ku buryo yahuzwa n’inzira ya Luanda, bityo ntihagire inzira za dipolomasi zipfa guhangana aho kuzuzanya.
Mu gihugu imbere, Tshisekedi ari guhura n’igitutu gikomeye, haba ku ruhande rwa politiki, ku rwego rw’umutekano, ndetse no mu bitekerezo bya rubanda.
Intambara ikomeje mu burasirazuba, ifatwa ry’imijyi n’utundi duce dutandukanye, ndetse n’ibibazo by’ubuhunzi n’ubwicanyi, byatumye benshi batangira gushidikanya ku bushobozi bwa Leta mu kugarura amahoro.
Uruzinduko rwe i Luanda rushobora gufatwa nk’uburyo bwo kwereka amahanga ko Congo ikomeje guharanira amahoro binyuze mu nzira za dipolomasi, nubwo ku rugamba ibintu bikomeje kugorana.
Nubwo Angola igaragara nk’umuhuza, hari abibaza niba nayo ifite inyungu zayo mu gutuza kw’akarere, cyane cyane ku mipaka yayo n’ibikorwa by’ubukungu bifitanye isano na Congo.
Ibiganiro bya Tshisekedi na Lourenço byashoboraga no kwibanda ku buryo Angola yakomeza kugira uruhare rutabogamye, rufasha mu kubaka icyizere hagati y’impande zose zifitanye ikibazo mu burasirazuba bwa Congo.
Ikibazo benshi bibaza ni ukumenya niba uru ruzinduko ruzagira ingaruka zigaragara ku bibazo biri mu burasirazuba bwa Congo, cyangwa niba ruzasigara ari urundi rugendo rwa dipolomasi rudasize impinduka zifatika ku butaka.
Nubwo ibisubizo bigishidikanywaho, ikigaragara ni uko Tshisekedi ashaka gukomeza kugaragaza ko ataretse inzira y’ibiganiro, kandi ko yiteguye gukorana n’abahuza b’akarere barimo na João Lourenço.
Mu gihe imirwano ikomeje, amasezerano ya Washington agitangira gushyirwa mu bikorwa, n’ibiganiro bya Luanda bigishakirwa uko byasubukurwa, amaso ya benshi mu karere akomeje kwerekeza i Luanda na Kinshasa, hategerejwe kureba niba koko dipolomasi izatsinda imbunda, cyangwa niba Congo izakomeza kuba mu mwijima w’intambara idashira.




