Kuri uyu wa Mbere tariki ya 22 Ukuboza 2025, abaturage bo muri Uvira bateguye imyigaragambyo rusange igamije kwamagana icyemezo cya Leta Zunze Ubumwe za Amerika cyasabye ihuriro ry’ingabo AFC/M23 kuvana ingabo zaryo muri uyu mujyi.
Nk’uko amakuru yizewe aturuka mu mujyi wa Uvira abivuga, imyigaragambyo iri gutegurwa izitabirwa n’abantu b’ingeri zose, kuva ku baturage basanzwe kugeza ku bakuru b’amatorero, ndetse n’abaturage b’amoko atandukanye, bose berekana ko bafatanyije mu guhangana n’icyemezo bafata nk’ivangura ry’uburenganzira bwabo bwo kugira umutekano.
Abaturage bo mu duce twa Kavimvira, Kilomoni na Kasenga batangiye urugendo rwabo ku kiraro cya Mulongwe, berekeza kuri Monument y’Umujyi, aho biteganyijwe ko hazabera igikorwa nyamukuru cyo gutanga ubutumwa ku buyobozi bw’igihugu ndetse n’amahanga. Abaturage bo mu bice bya Kalundu, Nyamyanda na Karyamabenga nabo bazahurira hafi y’iwabo, baza hamwe n’abandi bose kugira ngo ubutumwa bumwe bwo kwamagana icyemezo cya Amerika butangwe.
Nubwo imyigaragambyo yateguwe nk’igikorwa cy’abaturage ku giti cyabo, amakuru yizewe aravuga ko imitwe ya Wazalendo yatangiye kwandikira no gutera ubwoba abaturage, ibasaba kutayitabira. Abaturage bamwe bavuga ko bahabwa ubutumwa bubakanga, bukabatera impungenge z’umutekano wabo.
📰 Also Read This:
Umwe mu baturage bo mu bwoko bw’Abapfulero, wavuganye na MCN, yagize ati:
“Wazalendo bari kudutera ubwoba batubwira ko tutemerewe kwitabira imyigaragambyo, kandi ko uyitabira ashobora kwicwa.”
Aya magambo agaragaza ubwoba n’impungenge mu baturage, kandi bikaba bishimangira uburemere bw’umutekano muri uyu mujyi. Abasesenguzi bavuga ko Uvira yagiye iba ikibuga cy’imirwano n’amakimbirane hagati y’ingabo za Leta, imitwe y’abaturage n’imitwe y’inyeshyamba, bigatuma abaturage b’abasivili babaho mu bwoba bw’ihungabana rituruka ku ntambara.
Tariki ya 09 Ukuboza 2025, nibwo AFC/M23 yafashe umujyi wa Uvira mu mirwano ikomeye yayihuje n’ingabo za FARDC, iz’u Burundi, ndetse n’imitwe ya Wazalendo na FDLR. Nyuma y’icyo gikorwa, Leta Zunze Ubumwe za Amerika zahise zisaba AFC/M23 kuvana ingabo zayo mu mujyi, icyemezo cyakiriwe nabi n’abaturage bamwe, batanga ibimenyetso ko batewe ubwoba kandi batishimye n’uburyo amahanga yivanga mu bibera mu gihugu cyabo.
Abasesenguzi b’ibibazo bya politiki n’umutekano bavuga ko icyemezo cya Amerika cyakomeje gutuma habaho gukomeza gutegura imyigaragambyo. Byongeye, amakuru avuga ko ahitwa ku Gataka hagaragara imitwe ya Wazalendo na FDLR ari myinshi, bishobora kuba ari uburyo bwo guhungabanya imyigaragambyo yateguwe n’abaturage.
Mu gihe umunsi w’imyigaragambyo ugenda wegereza, amaso y’abakurikiranira hafi ibibera mu Burasirazuba bwa Congo akomeje kwerekeza i Uvira. Abaturage barateganya kwitonda no guharanira ko ubutumwa bwabo bwumvwa, batanga ibimenyetso ko bakeneye uburenganzira bwo guhitamo no kugira umutekano wabo.
Mu bice bimwe by’umujyi, abaturage bahurira ku mihanda, biga uburyo bazagira imyigaragambyo itekanye, ndetse bagateganya kumara icyumweru cyose batanga ubutumwa bwabo ku buyobozi. Abantu bagera ku bihumbi benshi bateganya kwitabira, bagaragaza ko hari umubano ukomeye w’abaturage, nubwo hari abakekwaho gutera ubwoba.
Abasesenguzi bemeza ko iyi myigaragambyo, niba mu buryo butekanye kandi bwateguwe neza, ishobora kuba intangiriro yo guhindura uburyo amahanga yivanga mu bibera mu Burasirazuba bwa Congo.
Abaturage bamwe bavuga ko imyigaragambyo atari ugushaka kwamagana amahanga, ahubwo ari uburyo bwo kugaragaza ko bafite ijwi n’uburenganzira bwo kugaragaza icyo batekereza ku byemezo byafatwa hanze y’igihugu cyabo ariko bigira ingaruka ku mutekano wabo.
Umwe mu baturage yagize ati: “Turashaka ko amahanga yumva ko dufite ijambo kandi ko tutemerewe kwirengagizwa.”
Abakuru b’imidugudu na bo barateganya gucunga neza imyigaragambyo, bareba ko nta muntu n’umwe ukomerekera mu myigaragambyo, ndetse ko ubutumwa butangwa mu mahoro kandi busobanutse neza.
Biteganyijwe ko ku mugoroba, abaturage bazasubira mu ngo zabo nyuma yo gutanga ubutumwa, aho bazaganira ku ngaruka z’icyo gikorwa ku mutekano n’uburenganzira bwabo. Amakuru yizewe avuga ko ibitaro, amashuri n’ibigo by’ubucuruzi byahinduwe ahantu hagenzurirwa imyigaragambyo kugira ngo hatagira ubuzima bw’abasivili buhungabanywa.




